Măng tây hoặc vườn măng tây có tên khoa học là Asparagus officinalis, là một loại rau mùa xuân, một loại cây lâu năm trong họ măng tây.
Măng tây đã từng được phân loại trong họ lily, giống như các loại Allium, hành tây và tỏi. Nhưng hiện nay, họ lily và củ hành được phân chia trong gia đình họ loa kèn và măng tây trong họ măng tây. Măng tây có nguồn gốc ở hầu hết châu Âu, Bắc Phi và Tây Á và được trồng rộng rãi như một loại rau quả.
Măng tây có nguồn gốc Châu Âu, Bắc Phi và Tây Á
Măng tây là một thân thảo, cây lâu năm có thể cao từ 100-150 cm, thân mập với nhiều nhánh, tán lá mượt như lông. Trong thực tế, các “lá” có dạng như lá kim (sửa đổi thân); chúng dài từ 6-32 mm và rộng 1 mm, và mọc thành cụm từ bốn đến 15 lá với nhau. Hệ thống rễ mọc tự nhiên và là loại rễ chùm . Những bông hoa hình chuông, màu xanh-trắng đến vàng nhạt, dài từ 4,5-6,5 mm; chúng mọc đơn lẻ hoặc mọc thành cụm 2-3 bông. Măng tây thường là khác gốc, có hoa đực và hoa cái, nhưng đôi khi hoa lưỡng tính được tìm thấy. Quả là quả mọng màu đỏ có đường kính nhỏ từ 6-10 mm, và độc hại đối với con người.
Cây có nguồn gốc từ các bờ biển phía tây của châu Âu (từ phía bắc Tây Ban Nha, bắc Ireland, Vương quốc Anh, và tây bắc Đức) được phân loại thành là Asparagus officinalis.
Lịch sử
Măng tây đã được sử dụng như một loại rau và thuốc, do có vị ngon, tính chất lợi tiểu, và nhiều lợi ích hơn nữa. Măng tây được mô tả trên một bức phù điêu Ai Cập có niên đại đến 3000 trước Công nguyên. Trong thời cổ đại, nó cũng được biết đến ở Syria và ở Tây Ban Nha. Người Hy Lạp và La Mã đã ăn sống khi vào mùa, và sấy khô các loại rau để sử dụng trong mùa đông; La Mã thậm chí đóng băng măng tây trong dãy núi Alps, cho lễ Epicurus. Hoàng đế Augustus đã tạo ra “đội quân Măng tây ” để chuyển chở các loại rau, và đặt ra thuật ngữ “nhanh hơn cả nấu ăn măng tây” để chỉ hành động nhanh chóng.
Bác sĩ Hy Lạp cổ Galen (nổi tiếng trong số những người La Mã) đã đề cập măng tây như một loại thảo mộc có lợi trong thế kỷ thứ hai. Đó là đoạn nhật ký (chưa được khoa học xác nhận) viết về tác dụng kích thích tình dục, ngoài ra có “nguyên tố phospho đặc biệt” chống lại sự mệt mỏi. Từ năm 1469, măng tây được trồng trong các tu viện Pháp. Măng tây xuất hiện ở Anh từ năm 1538, và ở Đức từ năm 1542.
Sử dụng
Chỉ chồi măng tây non mới ăn được: Một khi chồi bắt đầu nhú, các chồi nhanh chóng già đi.
93% thành phần của măng tây là nước. Măng tây ít calo và có lượng natri rất ít. Nó chứa nhiều vitamin B6, canxi, magiê, kẽm, chất xơ, protein, beta-carotene, vitamin C, vitamin E, vitamin K, thiamin, riboflavin, rutin, niacin, acid folic , sắt, phốt pho, kali, đồng, mangan và selen. Các axit amin như crom, một loại khoáng chất vi lượng giúp tăng cường khả năng của insulin để vận chuyển glucose từ máu vào tế bào. Hợp chất acid asparagin được lấy tên từ măng tây (Asparagus)có trong cây măng tây tương đối phong phú.
Măng tây có thể chế biến được nhiều món ăn
Các ngọn măng tây được sử dụng làm thực phẩm ở nhiều nước trên thế giới, điển hình như một món khai vị hoặc món rau. Trong phong cách nấu ăn của Châu Á, măng tây thường được chiên – xào. Nhà hàng Quảng Đông ở Hoa Kỳ thường phục vụ măng tây xào với thịt gà, tôm, hoặc thịt bò. Nó cũng có thể được nướng trên than hoặc than hồng của gỗ cứng, và cũng được sử dụng như một thành phần trong một số món hầm và súp. Trong những năm gần đây, măng tây để ăn sống, như một thành phần của món salad, đã lấy lại được sự phổ biến.
Măng tây còn có thể được ngâm và được lưu trữ trong nhiều năm.
Các loại măng tây
Có 3 loại măng tây
Màu xanh của măng tây có được từ quá trình quang hợp như các ngọn măng tây mọc lên từ dưới đất và tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời. Một quan niệm sai lầm là ngọn mỏng thì non và ngọt hơn. Nhưng trên thực tế, những ngọn măng tây xanh dài, dày, mập mạp có chất lượng tốt nhất.
Măng tây trắng từ lâu đã trở thành món ăn ngon, đặc biệt là ở Châu Âu và có giá đắt hơn so với măng tây xanh. Măng tây trắng cũng giống măng tây xanh nhưng được trồng trong bóng tối, không có sự quang hợp với ánh sáng và chi phí sản xuất cũng cao hơn.
3. Măng tây tím
Măng tây tím là một loại khác của măng tây xanh và trắng. Màu tím của nó bắt nguồn từ hàm lượng anthocyanins cao (chất chống oxy hóa mạnh) trong ngọn măng tây. Nó có hàm lượng chất xơ thấp hơn so với măng tây trắng và măng tây xanh, nên măng tây tím mềm hơn, có thể ăn từ ngọn đến gốc. Măng tây tím ngọn dày, vị ngọt dịu.
Măng tây được biết đến là một trong những loại rau tốt nhất với nhiều chất dinh dưỡng, công dụng chữa bệnh. Với hương vị đặc trưng nhưng dễ ăn, dễ chế biến, bạn có thể ăn măng tây không hoặc chế biến cùng các nguyên liệu khác. Hiện nay, măng tây được trồng nhiều ở một số tỉnh miền Trung, Gia Lâm – Hà Nội. Măng tây Dũng Hà là một trong những đại lý uy tín cung cấp măng tây tại thị trường miền Bắc.
